Η Ιστορία του Ιερού Κελλίου

Το Ιερό Κελλί της Μεγάλης Παναγίας, το οποίο είναι από τα πιο ιστορικά του Αγίου Όρους, βρίσκεται νοτιοανατολικά της Ιεράς Μονής Κουτλουμουσίου και στην περιοχή των εξωκελλίων των Καρυών και σε πολύ κοντινή απόσταση απο το Ιερό Κελλί Παναγούδας στο οποίο έζησε ο Άγιος Παϊσιος. Το Κελλι χτίστηκε – απο κάποιες μαρτυρίες που υπάρχουν – περίπου το 830 μ.Χ. και βρισκεται πλεον σε ερημωθεισα κατασταση.

Κατά το παρελθόν το κελλί είχε για κάποιο διάστημα και την επωνυμία «Παναγία, η Ευεργέτιδα». Μάλιστα, ο γέρων Ευλόγιος, που έχει αναλάβει το έργο της ανακατασκευής, διατηρεί ως προσωπικό κειμήλιο μία παλιά εικόνα από τη Μικρά Ασία, αντίγραφο της Παναγίας του Καζάν, η οποία ονομάζεται Ευεργέτιδα, λόγω των θαυμάτων και ευεργεσιών της. Χρονολογείται, μάλιστα, γύρω στα τέλη του 1800 με αρχές του 1900.

Πρώτη μνεία για το κελί γίνεται το 971 μ.Χ., έτος κατά το οποίο υπήρξαν αναταραχές στο Αγιον Ορος που προκλήθηκαν από συντηρητικούς μοναχούς ενάντια στους νεωτερισμούς του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτου. Συγκεκριμένα, την περίοδο εκείνη χτίζονταν νέες υποδομές σε αρκετά σημεία του Αγίου Ορους, οι οποίες θεωρήθηκαν από μερίδα μοναχών ως νεωτερισμοί. Προκειμένου να αποκατασταθεί η ηρεμία, συντάχθηκε το Α’ Τυπικό του Αγίου Ορους, παρουσία όλων των ηγουμένων και μοναχών, το οποίο το 971 μ.Χ. επικυρώθηκε και από τον Αυτοκράτορα Ιωάννη Τσιμισκή. Το Α’ αυτό Τυπικό γράφτηκε σε δέρμα τράγου και υπογράφεται από 58 Αντιπροσώπους, 10 Πρεσβυτέρους και 8 Ηγουμένους, μεταξύ των οποίων και του Ηγουμένου της Μονής Γομάτου (Μεγάλη Παναγιά Κουτλουμουσίου).

Στο κελλί φυλάσσονται ακόμη και σήμερα διάφορα κειμήλια αλλά και λείψανα αγίων, όπως φυλάσσεται απότμημα από το αριστερό χέρι του Αγίου Παρθενίου επισκόπου Λαμψάκου, απότμημα  από το λείψανο τής Οσιοπαρθενομαρτυρος Παρασκευής και απότμημα τού Αγίου Νέστορος  συναθλητου του Αγίου Δημητρίου, αλλά και λύθρο του Αγίου Δημητρίου, δηλαδή χώμα και αίμα από το μαρτύριο του αγίου, το οποίο φύλαξαν οι χριστιανοί. Επίσης απο την παλιά εκκλησία της Μεγάλης Παναγίας, που επίσης χρήζει ανακατασκευής, έχουν διασωθεί δύο τοιχογραφίες, οι οποίες εικονογραφήθηκαν το 1452, ένα χρόνο πριν την Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως.

Την ανακατασκευή του Κελλιού έχουν αναλάβει σήμερα τρεις πατέρες, μεταξύ των οποίων και ο πατέρας Ευλόγιος, ο οποίος πρωτοπήγε στο κελί το 2012. Εως τώρα οι μοναχοί κατόρθωσαν με πολύ κόπο να ανακατασκευάσουν τους παλιούς στάβλους, όπου και διαμένουν, έχοντας θέσει ως επόμενο στόχο την ανακατασκευή του ιστορικού κελιού και της εκκλησίας του. Η παλιά εκκλησία έχει καταστραφεί και χρειάζεται να αφαιρεθούν τα αδρανή υλικά και να ανοικοδομηθεί εκ θεμελίων, ενώ τεράστιες είναι οι καταστροφές και στο παλιό κελλί. Επίσης, έχει ανεγερθεί ένα παρεκκλήσιο προς τιμήν του Αγίου Παρθενίου, επισκόπου Λαμψάκου, του Αγίου Δημητρίου του Μυροβλήτου και του Αγίου Λουκά, επισκόπου Συμφερουπόλεως.